โครงการเพิ่มศักยภาพการปลูกข้าวที่เท่าทันต่อภูมิอากาศ

ข้าวคือส่วนหนึ่งของอัตลักษณ์ความเป็นไทย เพราะประชากรไทยกว่า 5 ล้านครัวเรือนประกอบอาชีพในภาคการเกษตร การทำนาจึงเป็นรากฐานสำคัญของเศรษฐกิจและวิถีชีวิตท้องถิ่น ด้วยพื้นที่ปลูกข้าวกว่า 70 ล้านไร่ ประเทศไทยคือหนึ่งในผู้ส่งออกข้าวรายใหญ่ของโลก มีบทบาทสำคัญต่อการสร้างความมั่นคงทางอาหารให้แก่ประชากรโลกกว่า 3.5 พันล้านคนที่บริโภคข้าวเป็นอาหารหลักในชีวิตประจำวัน

อย่างไรก็ตาม การปลูกข้าวกำลังเผชิญกับอุปสรรคและความท้าทายจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ กระบวนการทำนาในพื้นที่มากกว่าครึ่งหนึ่งของทั่วประเทศมีส่วนในการปล่อยก๊าซเรือนกระจกถึง 51% ของภาคเกษตรกรรมทั้งหมด สาเหตุหลักมาจากการทำนาแบบดั้งเดิมที่ขังนํ้าไว้ในนาตลอดฤดูปลูกข้าว ทำให้เกิดก๊าซมีเทน ซึ่งส่งผลต่อภาวะโลกร้อนมากกว่าก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ รวมถึงการใช้ปุ๋ยที่ยังไม่มีประสิทธิภาพ และขาดการจัดการสถานการณ์ของสภาพอากาศสุดขั้ว เช่น ความแห้งแล้ง อุทกภัย ที่นับวันยิ่งรุนแรงมากขึ้น  ส่งผลกระทบทำให้ผลผลิตข้าวเสียหาย  รายได้ของเกษตรกรลดลงอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

โครงการเพิ่มศักยภาพการปลูกข้าวที่เท่าทันต่อภูมิอากาศ (Thai Rice: Strengthening Climate-Smart Rice Farming) คือโครงการประสานความร่วมมือระหว่างสถาบันภาครัฐ เอกชน สถาบันการเงินและการวิจัย เพื่อหาแนวทางร่วมกันในการแก้ปัญหาความท้าทายเหล่านี้ ด้วยเป้าหมายเพื่อเปลี่ยนวิถีการปลูกข้าวในปัจจุบันไปสู่แนวทางการปลูกข้าวที่เท่าทันต่อภูมิอากาศ โครงการฯ คาดหวังว่า การปลูกข้าววิถีใหม่จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ควบคู่ไปกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่ของเกษตรกรรายย่อยให้ดียิ่งขึ้นในระยะยาว